Polskie prawo spółek

Odpowiedzialność majątkowa członka zarządu

Kiedy członek zarządu w spółce z o.o. może odpowiadać swoim majątkiem za długi spółki?

Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiada nie tylko szerokie kompetencje do działania w jej imieniu, ale określonych przez prawo sytuacjach ponosi także odpowiedzialność za nieuregulowane zobowiązania reprezentowanej przez niego spółki. Zgodnie z art. 299 § 1 k.s.h. jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Zatem w przypadku niewypłacalności spółki wierzyciele, którym nie udało się odzyskać swoich roszczeń w toku procesu przeciwko spółce, mają prawo żądać od członków zarządu spółki, aby ci spłacili te zobowiązania z własnego majątku osobistego. Odpowiedzialność członków zarządu jest odpowiedzialnością solidarną tzn. wierzyciel może sam zadecydować czy domagać się całości lub części długu od wszystkich członków zarządu łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna. Zaspokojenie przy tym wierzyciela przez któregokolwiek z członków zarządu zwalnia pozostałych.

Istnieją dwie przesłanki pozwalające wierzycielowi na dochodzenie swoich należności z majątków członków zarządu na drodze procesu. Pierwszą przesłanką jest wykazanie, że posiada on niezaspokojone roszczenie wobec spółki. Do pozwania członka zarządu nie wystarczy jednak sam fakt posiadania takiego roszczenia – zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 26.01.2012 r., I PK 78/11, musi być ono stwierdzone tytułem egzekucyjnym. Takim tytułem będzie np. prawomocne orzeczenie sądu wobec spółki, ugoda zawarta przed sądem lub wyrok sądu polubownego itp.. Druga przesłanka to stwierdzenie bezskuteczności egzekucji prowadzonej z majątku spółki, co może nastąpić na podstawie każdego dowodu z którego wynika, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie roszczenia wierzyciela. Bezskuteczność egzekucji zwykle będzie udowodniona postanowieniem komornika o umorzeniu egzekucji, ale także np. postanowieniem o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości z tego powodu, że majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania bądź sprawozdanie finansowe spółki, wskazujące na to, że majątek spółki nie wystarcza na pokrycie wierzytelności przysługującej osobie dochodzącej roszczenia od członków zarządu. Co istotne, nie jest konieczne, aby każdy wierzyciel prowadził egzekucję wobec spółki gdy oczywistym jest, że będzie ona niecelowa i bezskuteczna. Kolejni wierzyciele mogą np. oprzeć się o informacje z Działu 4 Rubryka 4 KRS spółki, gdzie komornik umieszcza informacje o „Umorzeniu prowadzonej przeciwko podmiotowi egzekucji z uwagi na fakt, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych”.
Bezskuteczność egzekucji musi się odnosić do całego majątku spółki, a nie tylko do jego części. W doktrynie reprezentowany jest pogląd, że pomimo wykazania bezskuteczności egzekucji postanowieniem o umorzeniu postępowania, jeżeli w majątku spółki znajdują się przedmioty majątkowe mogące stanowić przedmiot zaspokojenia, nie można mówić o bezskuteczności egzekucji i w konsekwencji kierować roszczenia do członka zarządu. Zgodnie z ogólnymi zasadami procesowymi, przesłanka bezskuteczności egzekucji powinna być aktualna na moment zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 k.p.c.)

Chcesz dowiedzieć się więcej? Zajrzyj na stronę naszej kancelarii

Przejdź do oniszczuk.com

Określając horyzont czasowy odpowiedzialności warto podkreślić, że członkowie zarządu spółki mogą ponosić odpowiedzialność na podstawie art. 299 k.s.h. już od pierwszego dnia ich powołania do zarządu, nawet jeżeli nie zostali ujawnieni w Krajowym Rejestrze Sądowym. Trudniejsze natomiast jest dokładne określenie, który konkretnie członek zarządu poniesie odpowiedzialność za konkretne roszczenie, co ma szczególne znaczenie w przypadku umów ciągłych trwających latami i częstych zmian w składzie zarządu. Prof. Kappes1 wskazuje, że możliwe są co najmniej cztery odpowiedzi na to pytanie:
1. Członek zarządu odpowiada za wszystkie zobowiązania istniejące w czasie pełnienia przez niego funkcji;
2. Członek zarządu odpowiada tylko za te zobowiązania, które stały się wymagalne w trakcie jego mandatu;
3. Członek zarządu odpowiada za te zobowiązania, które istniały w momencie wymagającym od niego ogłoszenia upadłości spółki;
4. Członek zarządu odpowiada za te zobowiązania, które istniały w momencie wymagającym od niego ogłoszenia upadłości, ale takiego wniosku nie złożono.
Należy podkreślić, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego spotykamy się ze stanowiskami aprobującymi każdą z wskazanych powyżej czterech sytuacji. Niemniej ostatni pogląd wydaje się być najbardziej trafny i wiernie oddawać cel art. 299 k.s.h. W kolejnym artykule opiszemy przesłanki pozwalające na wyłączenie odpowiedzialności członka zarządu.

1A. Kappes, Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o., Warszawa 2009, s. 68

Chcesz dowiedzieć się więcej? Zajrzyj na stronę naszej kancelarii

Przejdź do oniszczuk.com
Maciej Oniszczuk

Zobacz, również

21 Komentarze

  1. … [Trackback]

    […] Read More to that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  2. … [Trackback]

    […] There you can find 29085 additional Information on that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  3. … [Trackback]

    […] Read More to that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  4. … [Trackback]

    […] Find More on to that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  5. … [Trackback]

    […] Find More Info here on that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  6. … [Trackback]

    […] Find More Information here to that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  7. … [Trackback]

    […] Information to that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  8. … [Trackback]

    […] Find More Info here on that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  9. … [Trackback]

    […] Find More here to that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  10. … [Trackback]

    […] Find More to that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  11. … [Trackback]

    […] There you can find 24556 more Information to that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  12. … [Trackback]

    […] Read More to that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  13. … [Trackback]

    […] Read More Info here on that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  14. … [Trackback]

    […] Find More on that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  15. … [Trackback]

    […] Read More on that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  16. … [Trackback]

    […] Find More on on that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  17. … [Trackback]

    […] Here you can find 74005 more Information on that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  18. … [Trackback]

    […] Info to that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  19. … [Trackback]

    […] Find More to that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  20. … [Trackback]

    […] Find More on that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

  21. … [Trackback]

    […] Info to that Topic: abcspolek.pl/odpowiedzialnosc_-majatkowa_czlonka_zarzadu/ […]

Komentarze są wyłączone

Więcej z kategorii: Polskie prawo spółek