Podatki

Ochrona majątku przez fundację w Liechtensteinie

W ostatnim czasie pojawił się projekt wprowadzenia do polskiego prawa tzw. fundacji prywatnej. Taka fundacja to zazwyczaj wehikuł do majątku oraz sukcesji. Tymczasem w systemie prawnym Liechtensteinu taka forma funkcjonuje już od ponad 90 lat. To gwarantuje bardzo szeroki zakres wiedzy fachowej i wysoki poziom profesjonalizmu przy obsłudze tego typu projektów.

Chcesz wiedzieć więcej? Wiedza, praktyka, doświadczenie na mistrzowskich kursach online z certyfikatem Induni x Oniszczuk&Associates:
1. Międzynarodowa optymalizacja ryzyka i ochrona majątku. Lista rajów podatkowych
2.Budowanie krajowych i międzynarodowych struktur spółkowych
3. Dlaczego tradycyjna optymalizacja podatkowa już nie działa?
4. Pozapodatkowe korzyści z zakładania spółek zagranicą

Cel fundacji prywatnej

Fundacja prywatna ma charakter powierniczy tzn. majątek przechodzi z fundatora na fundację. W wielu europejskich krajach prywatne fundacje nie są uznawane za odpowiedni środek dla tworzenia prywatnych struktur powierniczych.  Jednak w Lichtensteinie tego typu rozwiązania są jak najbardziej akceptowane. Co więcej ze względu na członkostwo Liechtensteinu w Europejskim Obszarze Gospodarczym, fundacja będzie również istnieć w całej UE jako w pełni uznana osoba prawna z łatwym dostępem do rynków państw unijnych. Dlatego też nie należy obawiać się sytuacji, w których utworzony podmiot nie będzie mógł być wykorzystywany poza granicami Lichtensteinu.

Prywatna fundacja gwarantuje silną ochronę przed przyszłymi roszczeniami cywilnymi, karnymi czy rodzinnymi wysuwanymi przeciw fundatorowi i beneficjentom. Jest to podmiot umożliwiający płynne zarządzanie i transferowanie kapitału na przestrzeni kilku pokoleń. Jednocześnie stabilność prawna i polityczna Liechtensteinu gwarantuje trwałość struktury.

Jak działa fundacja prywatna?

Prywatna fundacja jest prawnie niezależnym funduszem specjalnego przeznaczenia z minimalnym kapitałem w wysokości 30.000 CHF, reprezentowanym przez Radę Fundacji. Ustawa o Fundacjach Prywatnych przewiduje dwie możliwości utworzenia takiego podmiotu. Pierwszy polega na zawiązaniu umowy powierniczej zawierającej informacje o beneficjentach fundacji. Umowa ta jest prawnie wiążąca dla Rady Fundacji i nie podlega obowiązkowi przedłożenia przed Rejestrem Handlowym.

Drugi sposób polega na sformułowaniu tzw. „listu intencyjnego”. Jest to niewiążący prawnie prywatny list o strukturze podobnej do listów sporządzany w odniesieniu do funduszy powierniczych. List intencyjny zazwyczaj zawiera życzenia, wskazówki i zalecenia dotyczące wykonywania przez Radę Fundacji jej uprawnień dyspozycyjnych i administracyjnych oraz zawiera odniesienie do intencji założyciela przy tworzeniu fundacji.

W przeciwieństwie do funduszu powierniczego, prywatna fundacja posiada osobowość prawną. Tym samym może być właścicielem różnego rodzaju aktywów, bez konieczności dokonywania podziału własności pomiędzy fundatorem – założycielem a beneficjentami. W związku z tym aktywa fundacji nie stanowią już części majątku fundatora, lecz są własnością fundacji na mocy prawa. Ponadto fundacja nie ma żadnych wspólników w klasycznym znaczeniu tego słowa. Ustanawiając fundację, fundator wyznacza beneficjentów lub określa cel, dla którego majątek fundacji ma być utrzymywany, zarządzany oraz dzielony.

Forma prawna fundacji prywatnej

Fundacje dzielimy na te o stałych oraz o uznaniowych odsetkach.

Fundacja o stałych odsetkach jest zazwyczaj fundacją, w której jeden lub więcej beneficjentów ma stałe prawo do ustalonej części dochodu lub kapitału fundacji. Częściej jednak w kontekście długoterminowego zabezpieczenia kapitału i dochodów, wykorzystuje się fundację uznaniową, w której beneficjenci nie mają bezwzględnego prawa do aktywów fundacji, a wszelkie wypłaty na ich rzecz dokonywane są wyłącznie według uznania Rady Fundacji. Rada Fundacji posiada wtedy swobodę decyzyjną w zakresie podziału aktywów pomiędzy beneficjentów, jaki i terminów wypłat. W takim przypadku w statucie fundacji powinny znaleźć się zapisy określające intencje fundatora, które dotyczą przyszłego dysponowania aktywami. Stanowi to swoiste zabezpieczenie dla beneficjentów, którzy mogą zostać narażeni na starty przez nieodpowiednie decyzje Rady.

Najczęstszym sposobem inkorporowania prywatnej fundacji w Liechtensteinie jest wykorzystanie umowy powierniczej. Wtedy też struktura fundacji jest określana nie tylko w statucie, ale również w tejże umowie. Szczegółowe i poufne zapisy statutu mogą być formułowane indywidualnie przez fundatora, któremu zapewniono dużą elastyczność pod tym względem. Ponadto istnieje możliwość wprowadzenia zastrzeżeń co do podziału aktywów fundacji, na przykład płatność może być rozłożona na kilka lat lub mogą z niej korzystać tylko określone osoby.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Zajrzyj na stronę naszej kancelarii

Przejdź do oniszczuk.com

Organy fundacji

Obowiązkowym organem prywatnej fundacji jest Rada Fundacji, która musi składać się z co najmniej dwóch osób. Mogą to być osoby fizyczne lub prawne, a co najmniej jeden członek rady fundacji powinien zawrzeć umowę powierniczą regulowaną prawem Liechtensteinu, bądź uzyskać podobny statut.

Oprócz tego założyciel może wyznaczyć organ kontrolny tzw. „Komitet Ochronny”, który nadzoruje Radę Fundacji. Komitet może składać się z jednej osoby, a jego członkowie określani są mianem Opiekunów. Organ ten pośredniczy pomiędzy fundatorem a radą fundacji w przekazywaniu kontroli nad majątkiem fundacji. Funkcje Opiekuna mogą pełnić prawnicy, bankierzy, ale też inne osoby nietrudniące się zawodami zaliczanymi do grupy zawodów zaufania publicznego. Nie ma również konieczności ujawniania danych Opiekuna w Rejestrze Handlowym. Powołanie Komitetu Ochronnego fundacji zapewnia zachowanie równowagi pomiędzy Radą Fundacji, fundatorem i beneficjentami. Uznaje się, że Opiekun jest na ogół związany tymi samymi obowiązkami powierniczymi co Rada Fundacji. Do podstawowych uprawnień Opiekunów należy: prawo do uzyskania informacji o majątku fundacji (gwarantuje to prawo do wglądu w księgi rachunkowe fundacji), prawo do powoływania i odwoływania członków Rady Fundacji oraz prawo do dodawania i usuwania beneficjentów z fundacji.

Ciekawym aspektem z punktu widzenia osoby zainteresowanej założeniem prywatnej fundacji jest jej „odwołalność”, co wiąże się z zamknięciem fundacji. W przypadku „odwołalnej” fundacji fundator zachowuje prawo do kierowania Radą Fundacji, właśnie po to, aby w przypadku zakończenia działalności doszło do zwrócenia mu aktywów należących do  fundacji. Wiele krajów traktuje taką osobę jako rzeczywistego właściciela fundacji.

Jak wykorzystać fundację prywatną?

Prywatna fundacja może być wykorzystana do wszystkich możliwych celów, o ile są one zgodne z prawem i nie są sprzeczne z porządkiem publicznym. Sama fundacja nie powinna bezpośrednio prowadzić działalności gospodarczej.

Najpopularniejszym sposobem wykorzystania fundacji prywatnej jest planowanie sukcesji. Prawo Liechtensteinu pozwala na pełną swobodę w wyborze beneficjentów i warunków, na jakich mają oni otrzymywać świadczenia. Pozwala to na odpowiedzialne i trwałe ustrukturyzowanie świadczeń dla kolejnych pokoleń. Z kolei posiadanie majątku przez fundacje chroni ten majątek przed rozdrobnieniem w chwili śmierci właściciela. Jest to szczególnie ważne w odniesieniu do przedsiębiorstw prywatnych.

Majątek wniesiony do fundacji przestaje prawnie być częścią majątku fundatora. Dlatego fundacja może również służyć jako prawnie zabezpieczenie przed ryzykiem wynikającym z roszczeń, które często powstają przed lub po śmierci założyciela. Jest to również ciekawy i skuteczny sposób ochrony majątku. Fundacja pozwala na utrzymanie aktywów poza zasięgiem osób występujących z roszczeniem oraz zapewnienia bezpieczeństwo odbioru dla beneficjentów rzeczywistych struktur planowania dziedziczenia.

autor: Martyna Skowrońska, head of German Desk at Oniszczuk & Associates

Napisz do mnie: martyna.skowronska (at) oniszczuk.com

 

Chcesz dowiedzieć się więcej? Zajrzyj na stronę naszej kancelarii

Przejdź do oniszczuk.com
Maciej Oniszczuk

Zobacz, również

Komentarze są wyłączone

Więcej z kategorii: Podatki