Unijny przełom w kryptoregulacjach? Nowe przepisy mogą zachwiać rynkiem

Unijny przełom w kryptoregulacjach

Nowe unijne regulacje kryptowalut nadchodzą. Pierwszy projekt rozporządzenia dot. rynków crypto-assets Komisja Europejska opublikowała ‘już’ 24 września 2020 roku. Został on dołączony do szerokiego pakietu Digital Finance Package. Niestety szczyt pandemii COVID-19 spowodował, że Prezydencja Rady przyjęła swój mandat dopiero w listopadzie 2021. Konkretne rozmowy rozpoczęły się w marcu 2022. Zaowocowały wypracowaniem wstępnego porozumienia opublikowanego 30 czerwca 2022.

Poza wnioskiem w sprawie MiCA, czyli Markets in Crypto-Assets wspomniany wcześniej pakiet DFP zawiera też wniosek obejmujący dostawców usług krypto odnośnie operacyjnej odporności cyfrowej (DORA). Zawiera też wniosek w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru (DLT). a także ogólną koncepcję dotyczącą strategię finansów cyfrowych.

To obszerne rozporządzenie, na które od dawna czekali uczestnicy rynku krypto nie tylko z Unii Europejskiej.

Zakres przedmiotowy

Liczący niemal 200 stron pierworys porusza całą masę różnych aspektów, dlatego skupię się na najbardziej istotnych. Przede wszystkim projekt trójstronnego porozumienia pomiędzy Prezydencją Rady, Komisją Europejską oraz Parlamentem Europejskim zakłada wprowadzenie nowej definicji ‘kryptoaktywów’. Zgodnie z MiCA, „kryptoaktywa” oznaczać mają

cyfrowe odzwierciedlenie wartości lub praw, które można przenosić i przechowywać w formie elektronicznej z wykorzystaniem technologii rozproszonego rejestru lub podobnej technologii.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na to, że to tak naprawdę pierwsza próba stworzenia jednolitej i spójnej na poziomie wspólnotowym definicji określającej kryptowaluty. Czy jest to definicja, która wypełnia dziesięcioletnią lukę? Ze wszystkich dotychczasowych na pewno jest jej do tego najbliżej.

W kolejnych punktach projekt rozporządzenia definiuje takie określenia jak “token powiązany z aktywami”, “token będący pieniądzem elektronicznym”, “token użytkowy” czy w końcu “emitent kryptoaktywów”. Z zakresu przedmiotowego projektu MiCA wyłączone są kryptoaktywa kwalifikowane jako instrumenty finansowe w rozumieniu MIFID II oraz pieniądz elektroniczny, z wyjątkiem kryptoaktywów, które kwalifikują się jako tokeny będące pieniądzem elektronicznym na podstawie tegoż rozporządzenia.

Taki rozdział to istotny kamień milowy w pojmowaniu kryptoaktywów na poziomie unijnych regulacji.

Szczególną uwagę należy zwrócić na próbę uregulowania tzw. stablecoinów, do czego niewątpliwie przyczyniła się ostatnia zapaść na rynku krypto, spowodowana przez koreańskiego dewelopera Do Kwona i jego rzekomo kompletny i zdecentralizowany system finansowy ‘TERRA’.

Nowe unijne regulacje kryptowalut MiCA mają zapobiec w przyszłości podobnym sytuacjom i nakłada na emitentów stablecoinów obowiązek tworzenia płynnych rezerw o współczynniku 1:1, również w formie depozytów. Co za tym idzie? Każda osoba będąca w posiadaniu stablecoinów, w dowolnym momencie będzie mogła otrzymać od emitenta wierzytelność. Dodatkowo nadzór nad stablecoinami sprawować będzie Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, a pozwolenie na emisję otrzymają jedynie emitenci z UE.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Zajrzyj na stronę naszej kancelarii

Przejdź do oniszczuk.com

Adresaci przepisów

Kogo de facto dotyczyć będą nowe regulacje? Każdy podmiot świadczący usługi w zakresie kryptowalut. Jest to kolejny punkt, który MiCA stara się zdefiniować poprzez stworzenie zamkniętego katalogu. Zgodnie z projektem rozporządzenia, pod tym hasłem kryć się będą:

przechowywanie kryptoaktywów i zarządzanie nimi w imieniu osób trzecich
prowadzenie platformy obrotu kryptoaktywami
wymiana kryptoaktywów na walutę fiat będącą prawnym środkiem płatniczym
wymiana kryptoaktywów na inne kryptoaktywa
wykonywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu osób trzecich
subemisja kryptoaktywów
przyjmowanie i przekazywanie zleceń związanych z kryptoaktywami w imieniu osób trzecich
doradztwo w zakresie kryptoaktywów;

W praktyce dla przedsiębiorców oznacza to wymóg uzyskania unijnego zezwolenia w przypadku świadczenia chociaż jednej z ww. usług. Co za tym idzie, to szereg obowiązków do spełnienia, zaczynając od wymaganej siedziby statutowej w UE, przez uruchomienie konkretnych systemów wewnętrznych aż po rygorystyczne wymagania dotyczące kompetencji pracowników.

Dla konsumentów tymczasem może być to zachętą albo i zapewnieniem, że rynek związany z kryptowalutami będzie przejrzysty i rzetelny.

Regulacje nie obejmą natomiast osób świadczących usługi w zakresie kryptoaktywów na rzecz swoich jednostek dominujących, swoich jednostek zależnych lub innych jednostek zależnych swoich jednostek dominujących. Wyłączone z zakresu podmiotowego zostają również krajowe banki centralne państw członkowskich, działające w charakterze władz monetarnych. Jest to wyłączenie, które może budzić pewne wątpliwości, jednak wciąż poruszamy się w kontekście ‘projektu rozporządzenia’, w związku z tym ostateczny jego wygląd może się jeszcze zmienić.

Prawo do wycofania zgody

Kontrowersyjnym zapisem jest też ten z Art. 12 rozporządzenia MiCA, który mówi o prawie konsumenta do wycofania w ciągu 14 dni zgody na zakup kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami lub tokeny będące pieniądzem elektronicznym nabytych bezpośrednio od emitenta lub od dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów(!!) . Zapis ten stawia pod dużym znakiem zapytania popularne dziś projekty oparte na crowdfundingu. Z jednej to bez wątpienia ukłon unijnego ustawodawcy w stronę konsumenta, z drugiej strony podważenie całej idei finansowania społecznościowego.

Inne regulacje

Projekt rozporządzenia porusza naprawdę ogrom kwestii, wśród których najważniejsze w mojej opinii opisane zostały powyżej. Ponadto jednak, MiCA regulować będzie takie kwestie jak zapobieganie nadużyciom na rynku związanym z kryptoaktywami, czy dokładne uprawnienia i kwestie współpracy między organami kontrolnymi – Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego czy Europejskim Urzędem Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych.

Są to aspekty niezwykle istotne z perspektywy ‘zwykłych’ uczestników rynku krypto. Rozciągnięcie ponad nimi dodatkowego parasola ochronnego w postaci ww. propozycji z całą pewnością zadziała pozytywnie na szeroko pojętą adopcję kryptowalut w Unii Europejskiej.

Od projektu do realizacji

Osiągnięte 30 czerwca porozumienie oczywiście jest przełomem, jednak nie oznacza to, że proponowane nowe unijne regulacje kryptowalut szybko wejdą w życie. Rada UE i Parlament Europejski muszą teraz oficjalnie zatwierdzić swój konsensus, a następnie MiCA zostanie opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Potem jeszcze ‘tylko’ 18 miesięcy okresu przejściowego i ww. propozycje staną się obowiązującym prawem wspólnotowym. Ostateczny kształt rozporządzenia nie został jeszcze przesądzony. Jednak jego finalna wersja z całą pewnością nie będzie od projektu znacząco odbiegać.

Autor: Jakub Boch, jakub.boch (at) oniszczuk.com